Celiakia to choroba autoimmunologiczna, która wpływa na jelito cienkie, powodując uszkodzenie jego wyściółki po spożyciu glutenu. Gluten to białko występujące w pszenicy, jęczmieniu i życie. Kiedy osoba z celiakią spożywa gluten, jej układ odpornościowy reaguje, atakując wyściółkę jelit, co prowadzi do uszkodzenia i zaburzeń wchłaniania składników odżywczych. Objawy celiakii mogą być różnorodne, ale jednym z najczęstszych jest ból brzucha.
Ból brzucha związany z celiakią może przybierać różne formy. Wiele osób zgłasza bolesne skurcze, które mogą wystąpić w dowolnym miejscu brzucha, ale najczęściej są odczuwane w okolicy pępka. Ból może być ostry, tępy lub kolkowy i często towarzyszą mu inne objawy, takie jak wzdęcia, gazy, biegunka lub zaparcia. W niektórych przypadkach ból może być na tyle intensywny, że utrudnia codzienne funkcjonowanie. Ważne jest rozróżnienie, czy ból jest spowodowany celiakią, czy może innym schorzeniem, takim jak zespół jelita drażliwego lub refluks żołądkowo-przełykowy (GERD).
Refluks żołądkowo-przełykowy, znany również jako GERD, to stan, w którym kwas żołądkowy cofa się do przełyku, powodując podrażnienie i ból. Osoby z celiakią mogą być bardziej narażone na GERD z powodu zmian w funkcjonowaniu układu pokarmowego, które wynikają z uszkodzeń jelit. Objawy refluksu, takie jak zgaga, pieczenie w klatce piersiowej, kaszel lub ból gardła, mogą być mylone z objawami celiakii. Warto zauważyć, że dieta bezglutenowa może wpływać na objawy refluksu, ale nie jest to reguła dla wszystkich pacjentów.
Diagnozowanie celiakii i GERD często wymaga serii badań. Testy serologiczne, biopsja jelita cienkiego, a także endoskopia mogą pomóc w identyfikacji celiakii, podczas gdy testy pH-metrii lub manometrii przełykowej są używane do diagnostyki refluksu. Zarządzanie objawami celiakii polega na ścisłej diecie bezglutenowej, która może również łagodzić objawy refluksu poprzez zmniejszenie podrażnienia śluzówki. Oprócz diety, lekarze mogą zalecać leki zmniejszające kwasowość żołądka lub zmiany stylu życia, takie jak unikanie posiłków przed snem czy podnoszenie głowy łóżka.
Refluks żołądkowo-przełykowy nie jest wyłącznie problemem osób z celiakią. Może dotyczyć każdego, kto ma osłabiony zwieracz dolnego przełyku, jest otyły, pali papierosy, lub spożywa duże ilości kawy, alkoholu, czy tłustych potraw. Chroniczny refluks może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie przełyku, zwężenie przełyku czy nawet Barretta przełyku, który jest stanem przedrakowym. Dlatego ważne jest, aby nie ignorować objawów i skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli objawy nie ustępują po zmianie diety czy stylu życia.
jak boli brzuch przy celiakii co warto wiedzieć o refluksieW przypadku celiakii i refluksu, edukacja i świadomość są kluczowe. Osoby dotknięte tymi schorzeniami powinny być świadome swoich objawów, znać potencjalne wyzwalacze i mieć plan zarządzania swoją dietą oraz stylem życia, aby zminimalizować dyskomfort i poprawić jakość życia. Współpraca z dietetykiem, gastroenterologiem oraz psychologiem może być nieoceniona w procesie leczenia i adaptacji do nowych warunków życia bez glutenu i z refluksem.